Een paar weken geleden is de buiten zij-ingang aan de zuidzijde van de
kerk geopend. Hoewel in de bijbel de steen van het graf door engelen werd
geopend, hadden we hiervoor vier man en een vorkheftruck nodig.
We wisten dat door deze ruimte de leidingen van de centrale
vloerverwarming liepen, waarvan er één lek was. Het openen was dus
noodzakelijk. Van verschillende kanten was verteld dat achter deze
toegang een stenen muur was gemetseld. Die hebben we niet gevonden!
Gelijkertijd heb ik de kans aangegrepen om vraagtekens rondom de
grafkelder op te kunnen lossen. We hadden oude foto’s van de
gedenkstenen die zich in deze gang bevonden.
Waarom een gang onder de consistorie? Het was in 1843 door Napoleon
verboden om in de kerk te begraven. De heren Tyken wilde toch bij hun
grafkelder kunnen komen en hadden hiertoe de zijingang laten maken.
In de consistorie zien we in de rechterachterhoek (onder de vitrine) twee
grafzerken liggen. De ene met het opschrift: ‘’Pieter Tyken’’ en de andere:
‘’en vergroot’’. Met de restauratie van 1972 is deze grafkelder leeggehaald.
De beenderen zijn begraven en de koperen grafplaten zijn door Kees
Kranenburg Czn. verzameld en bewaard. Deze hangen nu in de
consistorie.
In de gang is een plaquette met opschrift: mr Tempelaar 1784. In dat jaar
is de grafkelder gemetseld. Aan beide zijden en dwars is schitterend
metsel- en voegwerk te zien. Men kon er vroeger wat van. De sporen in de
stenen en het voegwerk laten duidelijk zien hoe deze grafkelder vergroot is.
Daarbij kunnen we ook constateren dat de beide zerken in de consistorie
verkeerd om liggen.
We weten ook dat loodrecht op deze gang een andere gang moet zijn, die
evenwijdig loopt aan het houten schot in de kerk. Deze gang is in 1843
dichtgemetseld. Aantekeningen op de muur laten dit ook zien. Het plan was
om deze muur te openen om in deze gang te komen, die waarschijnlijk naar
een onbekende crypte loopt. Op verschillende plaatsen hebben we een
gaatje door de muur geboord om met een sonde na te gaan wat er aan de
andere kant zit. Helaas troffen we klei aan. Dat betekent dat de gang
volgestort is, zodat ons onderzoek helaas hier ophield.
Jammer, want ik had graag de hand geschud met de pastoor en de
dominee, die in hetzelfde graf liggen
De beenderen zijn begraven en de koperen grafplaten zijn door Kees
Kranenburg Czn. verzameld en bewaard. Deze hangen nu in de
consistorie.
In de gang is een plaquette met opschrift: mr Tempelaar 1784. In dat jaar
is de grafkelder gemetseld. Aan beide zijden en dwars is schitterend
metsel- en voegwerk te zien. Men kon er vroeger wat van. De sporen in de
stenen en het voegwerk laten duidelijk zien hoe deze grafkelder vergroot is.
Daarbij kunnen we ook constateren dat de beide zerken in de consistorie
verkeerd om liggen.
We weten ook dat loodrecht op deze gang een andere gang moet zijn, die
evenwijdig loopt aan het houten schot in de kerk. Deze gang is in 1843
dichtgemetseld. Aantekeningen op de muur laten dit ook zien. Het plan was
om deze muur te openen om in deze gang te komen, die waarschijnlijk naar
een onbekende crypte loopt. Op verschillende plaatsen hebben we een
gaatje door de muur geboord om met een sonde na te gaan wat er aan de
andere kant zit. Helaas troffen we klei aan. Dat betekent dat de gang
volgestort is, zodat ons onderzoek helaas hier ophield.
Jammer, want ik had graag de hand geschud met de pastoor en de
dominee, die in hetzelfde graf liggen
dunne laag cement, waarin de tegels liggen. Het gaat nu echter te ver om
dit open te maken.
Onder de grond komen we namen tegen en diverse jaartallen. Bv. 1983 in
de zijmuur van de zij-ingang. Waarschijnlijk is die zij-ingang toen
gerestaureerd. Jaartallen als 1940, 1943, wat is er toen gebeurd.
Nu begrijp ik dat velen nieuwsgierig zijn om in deze gang een kijkje te
nemen. We houden dit echt tegen. Over een tijdje wil ik op een
gemeenteavond met foto’s en tekeningen laten zien wat ik tot nu toe
gevonden en verteld heb. Heel vreemd is dat er van alle werkzaamheden,
inclusief de restauratie van 1972, inclusief het aanleggen van de
vloerverwarming, inclusief de restauratie van de consistorie, niets op papier
staat. Hierbij doe ik dan ook een oproep aan ieder die nog iets van
werkzaamheden afweet, het mij te vertellen.
Is het niet vreemd dat we de loop van de leidingen van de vloerverwarming
in de kerk onlangs hebben kunnen traceren via warmtefoto’s? Daar behoort
een tekening van te zijn. Het is een hele grote steek die de kerkvoogdijen
uit het verleden hebben laten vallen.
Wetenswaardigheid
Wist u dat onze monumentale dorpskerk aan de Groene Kruisweg eigenlijk
heet: Onze Lievevrouwe kerk. De kerk was gewijd aan Maria. Ook de
originele torenklok die in de kerk staat is gewijd aan Maria.
Wil Bik
